Yenilik üzerine düşünmenin 10 yolu

Yenilik üzerine düşünmenin 10 yolu

TR35 teknoloji yarışmasını kazanan genç teknologlar ne düşünüyor? Dünyadaki teknolojik gelişim eğilimini, son geliştirilen 35 projenin dağılımından tespit etmek mümkün


Müfit Akyos'un yazısı (Endüstri Mühendisi. Teknoloji Yönetimi Danışmanı)
35 yenilikten 8'i biyoteknoloji, 7'si nanoteknoloji, 5'er tanesi internet ve yazılım, 4'ü donanım, 3'ü enerji, 2'si telekom ve 1'i ulaştırma alanlarında gerçekleştirilmiş; dünyadaki teknolojik gelişim eğilimi bu sonuçlardan da izlenebilir.
Technology Rewiev dergisinin 1999 yılından bu yana "en çok yaratıcı görünen ve insan yaşamını geliştirme olasılığı çok yüksek olan yeni teknoloji" çalışmalarının değerlendirildiği TR35'e; bütün dünyadan 35 yaşın altındaki teknolog ve bilim insanı katılabiliyor. Aralarında bir Türkün de (Dr. Utkan Demirci) bulunduğu 2006 yılının 35 yenilikçi buluşun sahipleri ve ürünleri Technology Rewiev dergisinin Sep/Oct 2006 sayısında yayımlandı. Aşağıda bu dergide yer alan yazılardan da yararlanarak "inovasyon-yenilik" kavramına açıklık getirilmeye ve bunun yalnızca girişimcilerin gayreti ve rastlantı ile olamayacağını göstermeye çalışan bir derleme sunulmaktadır. Ülkemizde de sıkça duymaya başladığımız inovasyon-yenilik kavramınıyla ilgili aşırı popülist tanım ve yaklaşımlara girmeden yapılabilecek en özlü tanım "yenilikçi düşüncenin pazara sunulması" olabilir. Ancak bu basit tanımın arkasında olanlar o denli kolay değil. Peter Drucker 'in deyişiyle "Yönetimler çoğunlukla yaratıcılık, sezgi ve şansa dayalı bir sürece güvenerek nasıl plan yapabilirler? [...] her ne kadar bazı yenilikler bir dehanın parlaması sonucu ise de, çoğunluğu ve özellikle en başarılı olanları bilinçle ve önceden tasarlanan yenilik fırsatı araştırmaları sonucu doğar. Bunlara da az rastlanır (The Discipline of Innovation, 1985)."
Gerçekte yenilik yaratma, "bir sorunu çözmek için farklı ne yapılabilir" sorusunun sorulduğu bir problem çözme sürecidir. Daha kapsamlı bir tanımla yenilik; "... yeni bir uygulama veya süreci başlatma, yeni bir ürün veya hizmet geliştirme veya ürün ve hizmetlerin aktarımını da içerecek biçimde kurum içi veya kurumlar arası yeni bir yöntem uyarlama sürecidir..."
Firma, kent, bölge ve ulusal düzeyde sistem boyutuyla hemen bütün ülkelerin kalkınma faaliyetlerinde yerini alan yenilik kavramının son on yıl içinde başarılı uygulamalarının kamu sektöründe de görülmeye başladığını söyleyerek sözü TR35 tarafından seçilen başarılı yeniliklerin sahiplerince yenilik üzerine söylenenlere bırakalım.
Yenilik (inovasyon) hakkında düşünmenin 10 yolu (*)
1. "Başarılı yenilikçiler en çok başarısız olmaktan çekinmeyenlerdir. Ya da başka bir deyişle, yenilik yapanların başarıyı tekrarlayamamaktan korkmadıklarını söylemek doğru değildir. Ancak önemli olan bu korkunun engelleyici değil sizi ileriye taşımasıdır."
2. Birçok yenilikçi başarısız olunabileceğini takdir eder. TR35'te ödül kazanan bir yenilikçinin ifadesi ile "başarısız olabilecek bir teknoloji üzerinde çalışmıyorsanız, bu sınırları yeterince zorlamadığınız anlamına gelir. Bir teknoloji başarısız olsa bile onu arka cebinize koyun ve bir başka amaç için kullanın." (aslında 1. ve 2'de ifade edilmek istenen "öğrenme"dir. M.A.)
3. Yenilikçilerin genelde kabul ettikleri bir nokta, "yenilikte problem ve soruların, çerçeveleyici kaynak" olduğudur. Zor sorular heyecan vericidir. Örneğin, "bilinçlilik nedir?" ya da "anılarımızı nasıl depolarız?" gibi problemler üzerinde ne kadar çalışılırsa çalışılsın yine de yeterince açıklığa ulaşılamayabilir."
4. "Yenilikçiler farklı disiplinlerden esinlenebilir." (örneğin; ödül kazanan bir başka yenilikçinin bilişim ve elektrik mühendisliği alanlarında daha önce edindiği dersleri insan nörobiyolojisi çalışmalarında kullanması gibi).
5. "Kuruluşların ürünleri üzerinde üçüncü tarafların deney yapmalarına izin vermeleri yeniliği yeşertebilir. Ancak hayret vericidir ki açık bir toplumun verimliliği bazı ticari teknologlarca hâlâ değerlendirilemiyor."
6. "Kırılganlık yeniliğin düşmanıdır: Sistemler genel uygulanabilirlikleri ve sağlamlıklarıyla övünebilmelidirler." (çok amaçlılık, M.A.)
7. "Gerçek yenilikçiler istediklerimizi karşılamaktan mutlu olur: Güçlüklerimize çözüm bulunması ve yerleşik alışkanlıklarımıza geniş seçenekler sunulması". (pazara duyarlılık M.A)
8. "Yenilikçiler bazen bizim gerçek gereksinimlerimiz konusundaki bilinçsizliğimizden şaşkınlık duyabilir, (bizim) sorun olarak gördüklerimiz ise gerçekte sorun olmayabilir." (gerçek gereksinimlerin önceden belirlenebilmesi M.A)
9. "Başarılı bir yenilikçi, ekonomistlerin ağyapı dışsallığı (network externalities) olarak tanımladıkları 'ilk kullanıcı dışındakilerin yararlanmaları' gibi bir yaklaşımla hareket etmez (bir faks makinesinin yararının ilk kullanıcıya yararının sınırlı olmasına karşın kullanıcı sayısı arttıkça değerinin de artması gibi). Yenilikçi esas olarak tümüyle "faydacı" bir yaklaşımla şu soruyu sormalıdır: Yenilik şu anda birisine yararlı olacak mıdır?"
10. Birçok yenilikçi dünyayı daha iyi yapmak istediklerinden teknolog oluyor. 2006 yılının "Humanitarian of the Year" ödülünü kazanan araştırmacının söylediği gibi, "çok üst düzeyde bir araştırma yapıyor olabilirsiniz, fakat günün sonunda bu insanlığa bir yarar sağlamalı."

BAŞARILI PROJELER
2006 TR35 sonuçları arasında; erimeden çalışabilen ultra-hızlı bilgisayar yongası, elektronik deri, cep telefonu güvenliğinin sağlanması, hamileler için otomobil güvenliği, nano kablo, beyin sinyallerinin çözümü, dünyanın en küçük kaynak demiri, 3-D görüntüde yüksek çözünürlük, enerji tasarrufu sağlayıp yaşamı kolaylaştıracak basit teknolojili soba ve tek kullanımlık, ucuz ve HIV virüsünün saldırdığı beyaz kan hücrelerinin çok ucuza ve hızlı bir şekilde Afrika'da bir dağın tepesinde bile sayılabilmesini sağlayan bir alet (Dr. Utkan Demirci), bir kaç örnek yalnızca. İki önemli nokta; birincisi toplam 35 yenilikten 21'i üniversite, kamu veya özel araştırma laboratuvarlarında geliştirilmiş (bilgi girdisi ve destek sağlanmadan ve ortam oluşturulmadan katma değeri yüksek yenilik gerçekleştirilmesi olanaksızdır.) İkincisi, 35 yenilikten 8'i biyoteknoloji, 7'si nanoteknoloji, 5'er tanesi internet ve yazılım, 4'ü donanım, 3'ü enerji, 2'si telekom ve 1'i ulaştırma alanlarında gerçekleştirilmiş (dünyadaki teknolojik gelişim eğilimi bu sonuçlardan da izlenebilir).

Son söz olarak, TR35 2007 için son başvuru tarihinin 1 Mart 2007 olduğunu ve http://www.technologyreview.com/TR35 adresinden ayrıntılı bilgi edinebileceklerini bildirir, ülkemizin yaratıcı beyinlerine kolay gelsin diyoruz. Ayrıca yenilikçilere açık ve ödüllü "Lemerson ­ MIT Program"ı ile ilgili bilgiye http://mit.edu/invent/a-prize.html adresinden erişilebilir.

TeşekkürLer.

teşekkürler